ABD-Ukrayna geriliminin altında ‘Batı Trump’tan ibaret değildir’ düşüncesi yatıyor: Kiev’de Trump şoku
ABD’de Kasım 2024’teki başkanlık seçimlerini Donald Trump’ın kazanması, Ukrayna idaresinde ve Kiev’deki Batı yanlısı etraflarda neden olduğu rahatsızlık hissi katlanarak artıyor. Zira hem Trump’ın bu savaşı -Ukrayna’nın ödünler vermesi değerine da olsa- sona erdirmek istediği biliniyordu hem de ABD başkanının Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski ile münasebetlerinin “limoni” olduğu sır değildi. Lakin Trump’ın vazifeye başlamasından bir ay geçmeden Zelenski’yi düş kırıklığına uğratacak bu kadar açıklama yapacağı varsayım edilmiyordu.
Önce Zelenski idaresi, ABD’ye “Gelin, doğal kaynaklarımızdan yararlanın lakin bunun karşılığında bize güvenlik garantileri verin” dedi. Zelenski’nin bu formda Ukrayna’nın zenginliklerini Batılı ülkelere sunması ülke içinde de tenkitlere neden olmuştu. Tekrar de Trump, hem Ukrayna madenlerin istediğini açıkladı hem de bunun karşılığında Rusya’nın gelecekte tekrar saldırma muhtemelliğine karşı hiçbir güvenlik garantisi sunmadı.
Trump’a nazaran Ukrayna, bu vakte kadar ABD’den aldığı yardımlar karşılığında aslında bu madenleri vermek zorundaydı. Trump’ın bu yaklaşımı üzerine ABD ile Ukrayna ortasında imzalanması beklenen maden kullanım muahedesi Kiev tarafından reddedildi.
TRUMP KIZDI
Ayrıyeten Kiev, Ukrayna ile ilgili mevzuların kendisine danışılmadan ABD ile Rusya ortasında yapılacak direkt görüşmelerde ele alınmasını istemiyordu. Trump yönetimiyse Zelenski’ye bilgi vermeden Ruslarla Suudi Arabistan’da görüştü ve birtakım hususlarda uzlaşma sağladı.
Son olaraksa Trump, Zelenski’nin kamuoyu dayanağının yüzde 4’lerde olduğunu söyleyerek seçimlere gidilmesi gerektiğini söyledi. Zelenski ise buna Trump’ın “Rusların savlarıyla kendisine saldırdığı” formunda bir yanıt verince ABD başkanı önceki akşam Ukraynalı mevkidaşına “diktatör” dedi. Zelenski ise “Amerikan pragmatizmine güveniyorum” tabirleriyle karşılık verdi.
Zelenski’nin Trump’la bu üç mevzu hakkında açık polemiğe girmesinde “Batı dünyasının Trump’tan ibaret olmadığı” ve “Rusya tersi çevrelerin ABD liderini ikna edebileceği beklentisi” var. Ukrayna’da savaşın sürmesini savunan çevreler de İngiltere’nin ile kimi Avrupa ülkelerinin yaklaşımının Trump’ınkinden farklı olduğuna dikkat çekiyor. Ukrayna’da bazıları, bu son gelişmelerin Zelenski’nin kamuoyu takviyesini arttıracağını söylerken bazılarıysa “Tamam Trump’ın hali yanlıştı lakin Zelenski’nin ona açıktan cevap vermesi de düzgün olmadı. ABD, bizim en önemli müttefikimiz” diyor. Trump’ın ne kadar direteceği gelecek günlerde görülecek. Kesin olan şu ki bütün bölgeyi belgisiz, karmaşık bir periyot bekliyor.
