Ziraat Mühendisleri Odası Genel Başkanı Baki Remzi Suiçmez: ‘Meyve sebze fiyatları bu sene gıda arz açığı nedeniyle daha da yüksek olacak’
Ziraat Mühendisleri Odası Başkanı Baki Remzi Suiçmez, 10-14 Nisan ortasında neredeyse tüm ülkede tesirli olan zirai don felaketinin akabinde Tarım ve Orman Bakanlığı’nın şimdi bir hasar tespit raporu hazırlamadığına dikkat çekti.
Zirai don olayından ülke açısından da kıymetli ihraç kalemlerinin yer aldığı kiraz, fındık, kayısı üzere eserlerinde yüzde 90’lara varan ziyanlar gördüğünü söyleyen Suiçmez, ziyanların karşılanması için ek bütçe talebinde bulundu. Suiçmez, şunları kaydetti:
“MEYVE, ZERZEVAT VE TARLA ESERLERİNDE ÇOK ÖNEMLİ DON ZİYANI YAŞADIK”
“Gün geçmiyor ki rastgele bir vilayetimizde, rastgele bir eserde; don ziyanı, dolu ziyanı haberleri gündeme gelmesin. Şubat, mart, nisan aylarında Tarım Orman Bakanlığı’na nazaran 16 meyvede lakin bize nazaran çok sayıda meyve, zerzevat ve tarla eserlerinde çok önemli bir don ziyanı yaşadık. Maalesef geçen vakte karşın hasar tespit çalışmaları bakanlık tarafından şimdi açıklanmadı. Üreticilerimizin ise kaybedecek bir dakikası yok. Örneğin; Karadeniz’in yüksek kesitlerindeki fındık, Afyonkarahisar ve Niğde dahil kiraz, elma, kayısı bunlar en kıymetli ihraç kalemlerimiz. Ve çiftçilerimizin ihracat üzerinden yüksek gelir sağladıkları eserler. Şu anda kirazda yüzde 90’lara varan ziyan var. Kayısı da o denli, fındıkta o denli, elma da o denli.
“ZATEN YÜKSEKTİ, DAHA DA YÜKSEK OLACAK”
Tarımda çiftçilerin devam etmesi için onların masraflarının karşılanması gerekir. Yüzde 100’e varan hasarda şayet bu yıl çiftçinin cebine hiçbir gelir girmeyecekse ve yaptığı harcamaların karşılığını bile alamıyorsa bu önümüzdeki yılda hepimizin tüketmesi gereken zerzevat ve meyveler için çok önemli sıkıntılara yol açacaktır. Meyve fiyatları esasen yüksekti, bu sene besin arz açığı nedeniyle daha da yüksek olacak. İhracat kalemlerimizde düşüş olacak. Bu durumda kamu idaresinin yapması gereken gecikme değil. Mevzuyu yalnızca TARSİM’li çiftçilere TARSİM ödemelerine bağlamak da tahlil değil. Zira Çiftçi Kayıt Sistemi’ne (ÇKS) kayıtlı olmayan çok sayıda bitkisel üretim, meyve ve zerzevat, tarla eseri üreten çiftçimiz var. Bunların hasarlarını kim karşılayacak? Bunu geçtiğimiz günler de sormuştuk. Ayrıyeten TARSİM boyutunda da şimdi tespit ve ödemeler gündemde değil. Örneğin kiraz boyutundan ele alırsak, don ziyan paketleri yüksek boyutlardaki prim ödeme münasebetleri yüzde 40’lara varan kesintiler nedeniyle sigorta yaptıran çiftçi sayısı esasen az onun içerisinde de bunların hasarlarının karşılanmalarını çok düşük olacak.
“SADECE ‘İKLİM KAYNAKLI BESİN ENFLASYONU VAR’ DEMEK KOLAYCILIK”
Zirai don ziyanlarının yanı sıra dolu ziyanlarını yaşadık yaşamaya da devam ediyoruz. Çukurova tarlalarında buğdayda dolu ziyanları gündemde. Sel ziyanları gündeme gelecek. Münasebetiyle en son açıklanan enflasyon datalarına nazaran yüzde 30’luk bir besin enflasyonu var. OECD ülkelerinde birinciyiz. Dünyada birinci 5’teyiz. Çiftçinin para kazanamadığı, bahçe ve raf ortası fiyat farkının 5 kat olduğu bir ortamda; üretim meselesini çözmeden, girdi maliyetlerini düşürmeden, dayanakları vaktinde vermeden TARSİM’i devlet takviyesiyle yaygınlaştırmadan, besin tedarik zincirini kısaltmadan, tüketici gelirlerini arttırmadan yalnızca ‘iklim kaynaklı besin enflasyonu var’ demek daima söylüyoruz, kolaycılıktır.
“ÇİFTÇİNİN ZARURÎ MASRAFLARI SÜRATLE KARŞILANMALI”
Zirai don ziyanı, dolu ziyanı, sel ziyanı gündemde ayrıyeten yaşayacağımız kuraklık ziyanı da gündemde. Tarım tabiata bağlıdır. Üstü açık sanayi üzere düşünmek gerek. Her türlü meteorolojik olaydan bir halde etkileniyor. Burada Anayasa’nın 44 ve 45’inci unsurlarına nazaran devlet üreticiyi korur. Biz somut adımlarla, hasar tespitlerin çabucak yapılmasını, gerçekçi yapılmasını çiftçilerin harcadıkları maliyetlerin ödenmesini, borcu borçla döndürdüğü için kısa vadeli borçlar dahil borçların faizlerinin silinmesini ve ötelenmesi, BAĞKUR borçlarının kesinlikle ötelenmesini ve oluşabilecek fiyat artışı boyutunu da ya ihracat yasağı ya da daha fazla ithalat üzere yollara başvurulmamasını, üreticilerimizin bu yıl ki hasarlarının karşılanırken seneye de üretime devam edebilmesi için budama bakım üzere zarurî harcamalarının da süratle karşılanmasını talep ediyoruz.
“EK BÜTÇE ÇABUCAK ŞİMDİ”
Tarımdan tasarruf edilemez. Kaynak yok demek tahlil değil. Kâfi kaynak var. O kaynak şayet üreticilerimize verilirse en azından üretici alandan çekilmez. Gelecek yıl ve yılları da kaybetmeyiz. Besin üretimindeki süreklilik birebir vakitte da tüketici olarak bize ucuz, sağlıklı eserlerin gelmesini sağlayacak. O yüzden gecikmeden üreticilerin sorunu çözülmeli. Bu sorun tıpkı vakitte hayvancılık kesiminde de yem maliyetleri, süt fiyatları, dışardan gelen etin tahlil olmadığı boyutunda bir bütün olarak ele alınmalı. Tarıma can suyu çabucak artık, çiftçiye can suyu çabucak artık bunun için de ek bütçe çabucak artık.”
