Bilim insanları 14 bin yıllık kozmik felaketi aydınlattı: Güneş fırtınalarında en kötü senaryo gerçekleşti

Finlandiya’daki Oulu Üniversitesi’nde misyonlu bilim insanları, şimdiye kadar kaydedilen en güçlü güneş parçacık fırtınasını tanımlayan çığır açıcı bir çalışmaya imza attı. M.Ö. 12.350 yılına tarihlenen bu fevkalâde kozmik olay, çağdaş çağda bilinen tüm güneş fırtınalarını gölgede bırakıyor. Yeni bulgular, uzaydan gelen tehlikelerin büyüklüğüne dair bilimsel senaryoları tekrar şekillendiriyor.

14.300 YILLIK AHŞAPLAR HER ŞEYİ DEĞİŞTİRDİ

Araştırmacılar, Fransız Alpleri’nde bulunan yaklaşık 14.300 yıllık ağaç örneklerinde ani bir radyokarbon artışı tespit etti. Bu artış, şimdiye kadar gözlemlenenlerden çok daha güçlü bir güneş parçacık fırtınasının ispatı olarak değerlendirildi. Daha evvel bu periyoda ilişkin anomali bilinmesine karşın, tesirini sayısal olarak kıymetlendirecek bir model mevcut değildi.

SOCOL:14C-Ex MODELİ TARİHE IŞIK TUTTU

Fizikçi Kseniia Golubenko ve astrofizik profesörü Ilya Usoskin’in geliştirdiği SOCOL:14C-Ex modeli sayesinde, bu devasa olayın tesirleri simüle edildi. Model, Holosen ve buzul çağındaki radyokarbon değişikliklerini gerçek biçimde tahlil edebilecek kapasitede birinci araç olma özelliğini taşıyor. Model, 775 yılında yaşanan ve daha evvel rekor sayılan fırtına datalarıyla doğrulandı.

MODERN ALTYAPILAR İÇİN ÖNEMLİ TEHDİT

Golubenko, “Bu olay yeni bir en makûs senaryo çiziyor” diyerek çağdaş teknoloji altyapılarının uydular, bağlantı sistemleri, elektrik şebekeleri bu tipten bir fırtınaya karşı savunmasız olabileceği konusunda uyarıyor. 2005 yılındaki fırtınadan 500 kat daha güçlü olan bu olay, geçmişte yaşanmış olsa da gelecekte olabilecek emsal olaylara dair önemli sinyaller veriyor.