Protesto Hakkı Konferansı… TBB Başkanı Sağkan: ‘Caydırmak amaçlı gözaltının yerini tutuklama almış durumda’
Ankara Barosu’nun düzenlediği “Protesto Hakkı Konferansı”, Ankara Barosu Eğitim Merkezi Av. Rahmi Mağat Konferans Salonu’nda başladı. Konferansın açılış konuşmalarını Türkiye Barolar Birliği Lideri Ramiz Erinç Sağkan ve Ankara Barosu Mustafa Köroğlu yaptı. Sağkan, protesto hakkının her ne kadar şu anda Türkiye’nin çok gündeminde olan temel hak ve özgürlük kullanımı ve buna ait hak ihlalleri olsa da bunun geniş kapsamlı tartışılması ve konuşulması gerektiğine dikkat çekti.
Sadece Türkiye’de değil, gelişmiş sayılan ülkelerde de protesto hakkına çok sert kolluk müdahale ve sınırlamaların olduğunu belirten Sağkan, şunları kaydetti:
“Sorun yalnızca Türkiye’de yaşanan bir sorun değil. Alışılmış bu çerçevede bir kıymetlendirme yaptığımızda protesto hakkının hepinizin bildiği üzere çerçeve hak ya da şemsiye hak olarak söz hürriyeti ve devamında örgütlenme hakkına, toplantı ve şov yürüyüşü hakkına, kamusal iştirak hakkı da dahil olmak üzere birçok temel hak ve hürriyeti de içerdiğini biliyoruz. Son devirde yaşanan hukukî süreçler ve buna ait toplumun gösterdiği reaksiyon bu örgütlenme hakkını ortaya koyuş biçimi ya da protesto hakkını ortaya koyuş biçimine bakarak bir kıymetlendirme yaptığımızda aslında Seyahat sürecinden itibaren Türkiye’de yurttaşlarımızın bu anayasal demokratik hakkı kullanmak noktasından son derece çok ağır bir kolluk şiddeti bunun sebeplerinin en başta gelen ögelerinden bir tanesi. Daha da kıymetlisi fişlenme kaygısı, gözaltına alınma ve hukuka karşıt yargısal müdahalelerle müsabaka kaygısı, bu fişlenmenin sonucunda gelecek derdi, yarın öbür gün kamuda işe giremem derdi yaşadılar.”
“19 MART SÜRECİNDE GENCECİK BEŞERLER BU HAMASETİ ORTAYA KOYDU”
Sağkan, Seyahat hareketlerinden sonra Ankara Kızılay’da ve Sakarya’da yapılan birinci hareketin 2020 yılında çoklu baro sürecine karşı vilayetlerinden çıkarak Türkiye’ye yürüyüş yapan baro liderleri ve kolluğun uyguladığı müdahaleye karşı avukatların ortaya koyduğu reaksiyon olduğunu hatırlattı. 19 Mart 2025’te İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) operasyonlarının akabinde yurttaşları sokağa çıkartan kıvılcımın yürüyüşe geçen öğrencilerin başlattığını söyleyen Sağkan, “Aslında tasaları, dehşetleri -ki bunlar son derece haklı korkular ve korkular- ortadan kaldıran küçük bir işaret, tahminen bir küçük kıvılcım, bir yürek. 19 Mart sürecinde de geleceğe ait tasa duyan, hak ve özgürlüklerine ait dertleri olan gencecik beşerler bu cüreti ortaya koydular. Lakin bugün herhalde konuşulması gereken ögelerden birisi de bu tasalara bürünmemizi engelleyecek olan devletin organlarının, güç kullanma organlarını müdahalelerine karşı sırtımızı yaslamamız gereken yargı organlarının yurttaşların temel hak ve özgürlüklerini korumak yerine onu sonlandıran bir öge haline gelmiş olması” diye konuştu.
“YURTTAŞIN YANINDA OLAN AVUKAT ANCAK BİLGİ VE BİRİKİMLE YARAR SAĞLAYABİLİR”
Sağkan, bugün protesto hakkını konuşuluyorsa bunun en değerli başlıklarından birisinin de yargı bağımsızlığı olacağına değinerek şu sözleri kullandı:
“Geçtiğimiz devirlerde daha çok gördüğümüz caydırmak maksadıyla kolluğun gözaltına alarak bırakma aksiyonunun yerini artık gözaltından sonra uzun müddet gözaltında kalmak ve tutuklanmak almış durumda. O nedenle bugünkü protesto hakkı başlığının altında herhalde en temelde Anayasa’da yer alan temel hak ve özgürlükleri saydıktan sonra -ki baktığınızda bizim anayasamız hak ve özgürlüklerin çabucak hemen hepsini garanti altına alan bir anayasa- lakin devletin parçalanamaz bütünlüğü kamu tertibi, kamu güvenliği üzere birçok ülkenin metinlerinde de geçen ve bu hak ve özgürlükleri sınırlayıcı kararların uygulamada berbata kullanımı ile başlayan sınırlamalar bugün hak savunucusu olan avukatların verdikleri bu gayretin tüzel bir tabana oturması noktasında işte bugün yapılacak konferanslardaki üzere bilgiye, birikime ve donanıma gereksinimimiz olan bir noktayı içeriyor. Zira yurttaşın yanında yer alan bir avukat ancak bilgiyle ve birikimle dolu ise bir yarar sağlayabilir. Değilse bilakis daha da büyük ziyanları yanında getirebilir.”
ANKARA BAROSU BAŞKANI: BARIŞÇIL GÖSTERİLERE GÖZALTI VE TUTUKLANMALAR OLAĞANLAŞTIRILDI
Ankara Barosu Başkanı Mustafa Köroğlu da hukukun yalnızca bir yasa metni değil, aslında bir direnişle mana kazanacağını söyleyerek şunları kaydetti:
“Çünkü savunma tıpkı vakitte bir direniştir ve direniş sırf mahkeme salonlarında değil, sokakta, kürsüde ve meydanda da devam eder. O yüzden TODOM’un düzenlediği Protesto Hakkı Konferansı sadece hukukçular için değil, tüm yurttaşlar için yaşamsal bir hakkın tartışılacağı kıymetli bir buluşmadır. 19 Mart 2025 tarihinden itibaren Türkiye’de protest hakkının kullanımı önemli biçimde baskı altına alınmış, bu hak bir tehdit ögesi olarak çerçevelenmiş ve yargısal süreçlerle sonlandırılmaya çalışılmıştır. Saraçhane hareketleriyle başlayan süreçte gençlerin, öğrencilerin, bayanların barışçıl şovları ağır müdahalelerle bastırılmış, gözaltılar ve tutuklanmalar olağanlaştırılmıştır. Gençler hala bu sürece bağlı olarak haklarında açılan davalarla ve okullarında uygulanmaya çalışan disiplin süreçlere dahil baskılarla uğraşmaya devam ediyorlar. O yüzden bugün burada bir ortaya gelmemizin gayesi bu baskılara karşın protesto hakkının ehemmiyetini hatırlamak, bu hakkın sadece kullanılabilir değil, inançlı ve yasal formda yaşanılabilir olmasını sağlamak ismine tüzel çerçeveyi de daima birlikte tartışmaktır. 2911 sayılı kanunun tekrar kıymetlendirilmesi, dijital çağda protestonun evrimi, meydanların kime ilişkin olduğu üzere başlıklar sadece teorik değil, pratik karşılığı olan yaşamsal sorulardır ve bu soruları birlikte konuşmak, bu hakkı birlikte savunmak zorundayız. Hannah Arendt’in tabiriyle, itaatsizlik düşünmenin birinci adımıdır. Bizler düşünerek varız zira düşünen insan, itaat etmemekle başlar insanlaşmaya. O yüzden Gandhi’nin ırkçılığa karşı birinci itirazı, Mandela’nın yargılandığı mahkemede ve haykırdığı özgürlük, Luther King’in mektuplarında yankılanan adalet talebi, hepsi diriliş ve protestos hakkının sırf yasal değil, tarihî ve üniversal bir hak olduğunu da gösteriyor. Biz bu özgürlük zincirlerinin bir halkası olarak, Ankara Barosu olarak merkezlerimizle uğraş etmeye devam ediyoruz ve bu konferans bu zincire ve hak temelli bir hukuk pratiğine katkı sağlamasını dileyerek emeğe geçenlere hakikaten huzurlarınızda çok teşekkür ediyorum.”
