Ağız kokusunu hafife almayın! Oruç tutarken ağız kokusu sizi uyarıyor olabilir!
Prof. Dr. Birkan Taha Özkan, Ramazan’da ağız kokusunun yalnızca süreksiz bir sorun olmayabileceğini, tıpkı vakitte önemli sistemik hastalıkların belirtisi olabileceğini vurguladı.
Özkan, “Oruç sırasında tükürük üretimi azalır, ağız kuruluğu artar ve bu durum ağız içindeki anaerob bakterilerin çoğalmasını tetikler. Lakin berbat ağız kokusunun sebebi her vakit bu kolay bakteriyel etkenler olmayabilir. Bilhassa nefeste aseton, meyvemsi, amonyak, idrarsı, çürük yumurta kokusu, ekşilik, küflü bir koku fark eden bireyler, diyabet, böbrek yetmezliği, mide yahut karaciğer hastalığı üzere önemli durumlar açısından değerlendirilmelidir. Ramazan’da ortaya çıkan berbat ağız kokusu, bedeninizin size verdiği bir sinyal olabilir” dedi.
“TÜKÜRÜK ÜRETİMİ YAVAŞLAR VE AĞIZ KURULUĞU OLUŞUR”
Ramazan ayında uzun müddetli açlık ve susuzluğun, tükürük akışını önemli biçimde azalttığını söz eden Özkan, “Tükürük, ağız içini temizleyen, bakterileri nötralize eden ve diş minesini koruyan doğal bir savunma sistemidir. Lakin oruç sırasında kâfi sıvı alınmadığında tükürük üretimi yavaşlar ve ağız kuruluğu oluşur. Tükürük, dişleri çürüğe karşı koruyan doğal bir kalkandır. Ramazan’da bilhassa sahurdan sonra dişler fırçalanmadığında, gece boyunca bakteriler süratle çoğalır ve asit üretir. Bu da diş minesini zayıflatarak diş çürüğü oluşumunu hızlandırır. Açlık sırasında beden, güç sağlamak için yağları yakmaya başlar. Bu süreçte keton cisimcikleri üretilir ve nefes yoluyla dışarı atılır. Lakin diyabetik bireylerde denetimsiz kan şekeri nedeniyle çok keton üretimi gerçekleşebilir. Belirtileri; nefeste aseton kokusu, çok susuzluk, sık idrara çıkma, halsizlik ve baş dönmesi” diye konuştu.
NEFESTE ASETON VE BALIKSI KOKU
Bilimsel klinik çalışmalarda, oruç tutan bireylerin yaklaşık yüzde 18’inde nefeste aseton kokusuna rastlanıldığını söyleyen Prof. Dr. Birkan Taha Özkan, “Eğer bir birey nefesinde besbelli bir aseton kokusu fark ediyorsa, kan şekeri düzeylerini nizamlı denetim ettirmeli ve hekimine danışmalıdır. Böbrekler, kandaki atık hususları süzerek bedenden uzaklaştıran organlardır. Lakin kronik böbrek yetmezliği olan bireylerde, üre ve öbür toksinler kanda birikerek nefeste ’idrar kokusu’ yahut ’balıksı’ bir koku oluşturabilir. Açlık sırasında bedenden sıvı çıkışının da eklenmesiyle, bu kokunun daha besbelli hale gelmesine yol açabilir. Nefeste amonyak yahut idrar kokusu, ellerde ve ayaklarda şişlik, sabahları yüzün şişmesi belirtileri ortasındadır. Ramazan ayında sıvı alımı kısıtlandığı için, böbrek yetmezliği olan bireyler su kaybına karşı daha hassastır. Bilimsel klinik çalışmalarda, oruç tutan bireylerin yaklaşık yüzde 12 oranında, üremik nefes bulguları saptanmıştır. Nefeste idrar kokusu fark edenler, böbrek işlevlerini pahalandırmak için nefrolog ile görüşmelidir” biçiminde konuştu.
KÜFLÜ YAHUT BALIKSI KOKU
Karaciğerin toksinleri parçalayarak bedenden uzaklaştıran temel organlardan biri olduğunu hatırlatan Özkan, “Ancak karaciğer yetmezliği geliştiğinde, metil merkaptan üzere sülfürlü bileşikler kanda birikerek nefeste küflü yahut balıksı bir kokuya sebep olabilir. Nefeste küf yahut çürük meyve kokusu, gözlerde ve ciltte sararma (sarılık), kilo kaybı ve halsizlik belirtileri ortasındadır. Açlık sırasında karaciğer hastalarının, nefeste besbelli bir küf kokusu fark edilirse, bu karaciğer işlevlerinin bozulduğuna işaret edebilir. Bu durumda gastroenteroloji uzmanına başvurulmalıdır” dedi.
Uzun müddetli açlık ile mide asidinin ağza gelerek reflü semptomlarını artırabildiğine dikkat çeken Özkan, “Bu durum, nefeste ekşi yahut çürük yumurta kokusuna yol açar. Ayrıyeten, mide enfeksiyonuna neden olan Helicobacter pylori bakterisi de ağız kokusunun şiddetlenmesine katkıda bulunabilir. Bilimsel klinik çalışmalarda, oruç tutan bireylerin reflüye bağlı ekşi/kükürtlü koku, yaklaşık yüzde 9 civarında gözlemlenmiştir. Ağızda ekşi yahut sülfürlü (çürük yumurta) koku, mide yanması ve ekşime, gece artan mide rahatsızlıkları belirtileri arasındadır” tabirlerini kullandı.
Sahur ve iftarda kâfi su tüketilmesi gerektiğini anlatan Prof. Dr. Birkan Taha Özkan, “Su tüketimi tükürük üretimini artırarak makûs ağız kokusunu azaltır. Ağız hijyenine dikkat edin. Sahurdan sonra dişlerinizi kesinlikle fırçalayın. Ayrıyeten, lisan paklığını önemseyin. Sahurda çok protein tüketiminden kaçının. Fazla protein, ağız kokusuna sebep olan sülfürlü bileşikleri artırabilir. Bitkisel tahlillerden faydalanın.
Karanfil, nane ve maydanoz çiğnemek ağız kokusunu hafifletebilir. Makûs ağız kokusu yüzde 80 ağız kaynaklıdır. Diş çürüğü, dişeti hastalığı ve diş enfeksiyonlarına bağlı makûs ağız kokusu varlığında öncelikle diş doktoru yahut uzman diş doktorlarına muayene olunmalıdır. Ramazan boyunca nefeste aseton, meyvemsi, amonyak, idrarsı, çürük yumurta kokusu, ekşi, küflü bir koku fark edilirse kesinlikle bir dahiliye, endokrinoloji yahut nefroloji uzmanına danışılmalıdır. Ağız kokusunun tipi ve eşlik eden belirtiler dikkatlice değerlendirilmelidir. Sağlıklı bir Ramazan geçirmek için ağız hijyenine itina gösterilmeli ve kuşkulu durumlarda vakit kaybetmeden uzman Tabiplere başvurulmalıdır” formunda konuştu.
