Araştırma: Kanser genetik mi, çevresel mi?

Kanserin büsbütün genetik bir hastalık olduğunu söylemek yanlışsız olmaz. Birçok kanser, çevresel faktörlerin ve hayat biçimi tercihlerinin bir sonucu olarak ortaya çıkar. Lakin genetik yatkınlık, kimi bireylerde kanser riskini artırabilir.

Kanser ve Genetik İlişkisi

Kanser, hücrelerin denetimsiz bir formda büyümesi ve çoğalmasıyla ortaya çıkar. Bu durum, genetik mutasyonlardan kaynaklanabilir. Fakat tüm kanser tipleri genetik değildir. Kanserler iki ana kategoriye ayrılır:

Kalıtsal Kanserler

Kanser olaylarının yaklaşık yüzde 5-10’u kalıtsaldır.

Kalıtsal kanserler, aileden geçen mutasyona uğramış genlerle bağlantılıdır. Örneğin:

BRCA1 ve BRCA2 genlerindeki mutasyonlar, göğüs ve yumurtalık kanseri riskini artırır.

APC geni mutasyonu, kalın bağırsak kanserine yatkınlık sağlar.

Eğer ailede birden fazla şahısta tıpkı kanser tipi görülüyorsa, bu durum genetik bir yatkınlığın işareti olabilir.

Kazanılmış (Sporadik) Kanserler

Kanserlerin yüzde 90-95’i çevresel ve ömür şekli faktörleriyle bağlantılıdır.

Sigara, berbat beslenme, radyasyona maruz kalma ve enfeksiyonlar üzere dış etkenler, genetik mutasyonlara yol açarak kanser riskini artırabilir.

Kanserin Genetik Olup Olmadığını Anlamak İçin İpuçları

Ailede birden fazla jenerasyonda birebir cins kanserin görülmesi.

Genç yaşta (örneğin 50 yaş altı) kanser teşhisi konulan aile bireylerinin olması.

Nadir kanser tiplerinin bir ailede sık görülmesi.