Atatürk ve Venizelos
30 Ağustos 1922 günü yalnızca İzmir değil, ülkemizin tamamı düşman işgalinden kurtulmuştur. Gazi, Zafertepe’den şahsen yönettiği meydan savaşından sonra savaş alanını gezerken, binlerce düşman cesedini birbiri üzerine yığılmış olarak görmüş ve bu vahim görüntü karşısında şunları söylemiştir:
“Bu görünüm insanlığı utandırabilir. Lakin haklı vatan savunmamız için buna mecbur olduk. Türkler öbür milletlerin vatanında bu türlü bir harekete kalkışmazlar.”
“Bayrak bir milletin bağımsızlık işaretidir. Düşman da olsa hürmet etmek gerekir. Kaldırıp topun üzerine koyunuz.”
Türk Ordusu, İzmir’i işgalden 9 Eylül günü kurtarmış, sonraki gün, Muzaffer kumandan, İzmir Valiliği’nin önündedir. Halka; “Bu zafer sizindir, milletindir” der. Atının kuyruğuna bağladığı Yunan bayrağını yerlerde sürükleyen Süvari Çolak İbrahim’i gören Gazi, buyruk çavuşu Ali Metin’le, ona şu haberi yollamıştır;
“Bayrağı yerde sürümesinler. Bu bizim adaletimize yakışmaz.” Bunun üzerine Yunan bayrağı atın kuyruğundan çözülmüştür.
Aynı gün, kalacağı İplikçizade Köşkü’nün önüne geldiğinde, yere serilmiş Yunan bayrağını gören Gazi, neden serdiklerini sorar. Vazifeli bayanlar ona, Yunan hükümdarı Konstantin, bu konağa Türk bayrağını çiğneyerek girdiğini anlatırlar.
Muzaffer kumandan;
“O, geçmişte yanılgı etmiş. Bir milletin bağımsızlığının sembolü olan bayrak çiğnenmez. Ben onun yanılgısını tekrar edemem” der. Bayrağı yerden kaldırtır ve konağa girer.
Aradan sekiz yıl geçmiş, Kurtuluş Savaşı biteli 8 sene olmuştu. Yunan Başbakanı Venizelos Türkiye’yi ziyarete gelir. Gazi, Venizelos’a şöyle hitap eder;
“Geçmişimizde kalan makus olaylar bir daha tekrarlanmayacaktır.”
30 Ekim 1930 günü, Ankara’da “Türkiye-Yunanistan Ticaret Antlaşması” taraflarca imzalanır. 27 Ekim 1930 günü, ülkemize gelen Yunan Başbakanı Eleftherios Venizelos, Türkiye-Yunanistan Ticaret Antlaşmasını Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal ile karşılıklı imzalarlar. Bu imza, Gazi Mustafa Kemal Paşa’nın üstte yazdığım 11 gün içinde Yunan bayrağına yaptığı hürmetin barış ismine verdiği sonuçtur. Yunanistan Başbakanı Eleftherios Venizelos, 30 Ekim 1930 gecesi, eski düşmanının Cumhuriyet balosuna katılmıştır.
12 Ocak 1934 günü, Yunanistan eski Başbakanı Eleftherios Venizelos, kendisini askeri ve diplomatik alanda mağlubiyet üstüne hezimete uğratan Türkiye Cumhurbaşkanı Atatürk’ü ‘Nobel Barış Ödülü’ne aday göstermiştir. Venizelos’un memleketi olan Girit’tin havaalanında bu husustaki görüntüleri görünce, iki ülke ismine dostluğun bozulmayacağına inandım. Günümüzde, Atatürk’ün “Yurtta Barış, dünyada Barış” söylevine çok gereksinimimiz var.
4 Kasım 2024
Ahmet Gürel
ADD Genel Lider Baş Danışmanı
