Cannes Film Festivali’nden notlar: ‘Festival’den sonra İran’a döneceğim’…
15 yıldır sinemalarının seçildiği şenliklere katılamayan, Cannes’daki heyet üyesi koltuğu boş kalan, iki sefer mahpusa girip çıkan, nispi özgürlüğüne kavuşmak için açlık grevi yapmak zorunda kalan, sinema çekmesi yasaklanan, pasaportu elinden alınan Panahi, sonunda işte burada, önümüzde!
DİRENİŞÇİ…
Üstelik, geçen yıl Muhammed Resulof, 40 yıl evvel de Yılmaz Güney örneklerinde gördüğümüz üzere sığınmacı bir direktör pozisyonunda değil. Geri verilen pasaportu elinde, yasal yollardan çıkıp gelmiş Fransa’ya. Ortak yapımcılarının konusunu dahi bilmedikleri, tümüyle İran’da gerçekleştirdiği sinemanın çekim sonrası çalışmalarını da Fransa’da, kendisi yapmış…
“Sadece Bir Tesadüf”ün Cannes’da yarışacağı açıklanır açıklanmaz, grubuna ve oyuncularına yönelik soruşturmalar açılmış İran’da. Adliye önüne gidip onlara takviye vermiş, salıverilmelerini sağlamış. Bugün, sinemanın oyuncuları ve teknik grubu de, Panahi’yle birlikte Cannes seyahatine çıkabilmişler ve şenlik bittikten sonra da geri dönecekler…
İran’ı yöneten mollaları kutlamak gerekir aslında! Yasakların, cezaların ve bin bir çeşit baskının geri teptiğini, temel gayelerine da zıt düştüğünü, sonunda kavrayabilmişler. Jafar Panahi direnişçi bir ruha sahip.
İYİ NİYETLİ OLMAK KÂFİ DEĞİL…
22 sinemanın yarıştığı ana seçkide yer alan başka İran sineması, genç direktör Saeed Roustaee (1989) imzalı “Kadın ve Çocuk”, her açıdan ters bir örnek oluşturan senaryosu yanında, anlatım lisanıyla de düş kırıklığı yaratıyor. Bayan hakları, adalet kurumunun bozukluğu, ataerkil geleneklerin baskısı, toplumsal münasebetlerin çürümüşlüğü, aile içi çatışma ve çekişmelerin şiddeti, eğitim sisteminin yetersizlikleri üzere birçok mevzuyu kısımlı budaklı bir senaryo içinde, karikatürize edilmiş karakterler eşliğinde işlerken, sık sık melodrama kaçmaktan kurtulamayan bir toplumsal sinema denemesi izliyoruz.
Ciddi hususları âlâ niyetle işlemek, güzel bir sinema yapmak için kâfi değil alışılmış ki. Saeed Roustaee, güya Jafar Panahi’nin sinemasının ne kadar özgün, incelikli, başarılı bir başyapıt olduğunun altını daha kalınca çizebilmek için alınmış ana seçkiye!
Saeed Roustaee yanında, İtalyan Mario Martone “Fuori”, Altın Palmiye sahibi genç Fransız bayan direktör Julia Ducournau da “Alpha” isimli sinemalarıyla ana seçkide düş kırıklığı yaratanların birinci sıralarında yer almaktalar.
Amerikan sinemasının sesi de Richard Linklater (“Nouvelle Vague”) dışında çok zayıf kaldı bu yıl.
Ödül listesini tersten oluşturmak üzere fantazi bir niyetiniz varsa şayet, verilecek “Teneke Palmiye” adaylarının sayısı, bu yıl biraz daha mı fazla yoksa?
