Deniz Berktay ile Kuzeyden Notlar: En gergin bayram kutlaması

Teslim mutabakatı, Orta Avrupa saatinde 8 Mayıs 1945’e denk gelirken bir saat daha ileride olan Moskova’nın saatine nazaran 9 Mayıs’a denk geliyordu. Bu nedenle Orta ve Batı Avrupa ülkeleri bu zaferi 8 Mayıs’ta kutlarken Rusya ve eski Sovyet ülkelerinin birçok 9 Mayıs’ı Zafer Bayramı olarak kutlar.

Ukrayna’da yakın vakte kadar Zafer Bayramı, Rusya’yla birlikte 9 Mayıs’ta kutlanırken Rusya’nın Ukrayna’nın Kırım Yarımadası’nı ele geçirdiği 2014’ten sonra Ruslar ile birebir tarihte kutlama yapmamak emeliyle bayram 8 Mayıs’a alındı. 9 Mayıs günü Kiev’de Avrupa günü olarak kutlanıyor.

Bu yıl 9 Mayıs Rusya’yla Batı’nın birbirine meydan okumasına sahne olacak. Moskova’da Venezüella, Sırbistan ve Çin Halk Cumhuriyeti üzere, Rusya’ya yakın ülkelerin önderleri Sovyet Zaferi’nin 80. yıldönümü için toplanırken Rusya’yla çabayı sürdürmeyi savunan Avrupalı önderler, Zelenski’nin davetiyle, Kiev’de toplanacak.

Rusya’da Putin, Zafer Bayramı nedeniyle üç günlük ateşkes teklifinde bulunmuş, bu teklif Ukrayna tarafından “Rusya, ateşkes konusunda samimi ise ateşkesi üç günlük ilan etmesin, derhal ilan etsin ve en az bir aylık ateşkese razı olsun” diyerek reddedilmişti. Bunun akabinde da Zelenski, Ukrayna’nın Moskova’da 9 Mayıs merasimlerine katılanların güvenliğini garanti edemeyeceğini söyleyerek Moskova’ya gitmeyi planlayanlara üstü örtülü “uyarı”da bulundu. Rusya da buna sert karşılık verdi. Aslına bakarsak Ukraynalı uzmanlar da Ukrayna’nın Moskova’yı vurmayı göze alamayacağını, çünkü merasimlere Çin Halk Cumhuriyeti lideri Cinping’in katılacağını söylüyor. Ukrayna’ya Batı’nın takviyesi yetersiz kaldığı için Ukrayna idaresi en az son bir buçuk yıldır, Rusya’ya karşı Çin’in takviyesini kazanmaya çalışıyor.

Rusya son on gündür destek kuvvetlerle savaşın şiddetini arttırdı ve yavaş yavaş ilerlemeye başladı. Artık Ukrayna, Rusya’dan şiddetli bir yaz taarruzu bekliyor. Sonbahardan itibarense müzakere sürecinin ağırlaşabileceği değerlendirmesi yapılıyor. Tarafların kaynaklarının azalmakta olduğunu düşünürsek en azından sonbahardan itibaren müzakere sürecinin hızlanacağını ön görebiliriz.

Not: Uzun ortadan sonra Türkiye’de olmanın memnunluğunu yaşıyorum. Bu cuma günü saat 17.00’de, Atatürkçü Niyet Derneği Çankaya Şubesi’ndeki söyleşiye Ankara’daki herkesi beklerim.

denizberktay@yahoo.com