Deprem anında ne yapmalıyız? Hayat kurtaran 10 altın kural
Türkiye’nin büyük kısmı faal fay sınırları üzerinde yer alıyor ve her an sarsıntı riski taşıyor. Bu nedenle yalnızca zelzeleye güçlü binalar değil, şuurlu bireyler de can güvenliğinin en değerli ögelerinden biri. AFAD ve uzmanların yıllardır altını çizdiği üzere, sarsıntı anında hakikat hareket biçimi, mevt ya da yaralanma riskini önemli biçimde azaltabiliyor. Pekala, deprem anında ne yapmalı? İşte hayat kurtaran 10 altın kural…
1: PANİK YAPMADAN SAKİN KALINMALI
Deprem sırasında yaşanan panik hali, yanlış karar alma riskini artırır. Bağırmak, koşmak yahut bilinçsizce hareket etmek yerine, bulunduğu ortamı süratlice kıymetlendirerek harekete geçmek gerekir. Sakinlik, inançlı davranışın temelidir.
2: ÇÖK-KAPAN-TUTUN TEKNİĞİ UYGULANMALI
Uluslararası kabul gören bu teknik, kapalı alanlarda inançlı konum almayı sağlar. Çökmek, başı ve boynu kapayarak kapanmak ve sağlam bir eşyaya tutunarak sabit kalmak, enkaz altında kalma riskini azaltır. Bu refleks, bilhassa ani sarsıntılarda hayati değere sahiptir.
3: SAĞLAM MOBİLYA YANLARI TERCİH EDİLMELİ
Yıkılma riski olmayan büyük mobilyaların yanları, “hayat üçgeni” oluşturabilecek alanlardır. Bu bölgeler, tavan çökmelerinde yaşama boşluğu sağlayabilir. Masa altına değil, masa yanına geçilmesi önerilir.
4: ASANSÖR KULLANILMAMALI
Deprem anında asansörler sıkışma yahut düşme riski taşıdığı için kullanılmamalıdır. Binada kalınması gerekiyorsa, inançlı bir noktada sarsıntının bitmesi beklenmelidir. Dışarı çıkılması gerekiyorsa merdiven yerine açık çıkışlar tercih edilmelidir.
5: ELEKTRİK, GAZ VE SU TESİSATLARINA MÜDAHALE EDİLMEMELİ
Deprem sırasında bu sistemlere dokunmak, yangın ya da patlama üzere ikincil afetlere neden olabilir. Sarsıntı geçtikten sonra gaz kokusu hissediliyorsa ana vanalar kapatılmalı ve ortam havalandırılmalıdır.
6: MERDİVEN VE BALKONLARDAN UZAK DURULMALI
Merdiven boşlukları ve balkonlar, yapısal olarak birinci ziyan görebilecek alanlardandır. Bu bölgeler çökme riskine karşı inançlı değildir. Bireylerin bu alanlardan uzak durması gerekir.
7: ACİL İRTİBAT ÇİZGİLERİ MEŞGUL EDİLMEMELİ
Deprem sonrası taşınabilir şebekelerde yoğunluk yaşanabilir. Bu nedenle SMS yahut internet tabanlı uygulamalarla irtibat kurulması tavsiye edilir. Acil numaralar sadece gereksinim halinde aranmalıdır.
8: GAZ SIZINTISI VE YANGIN TEHLİKESİ VARSA TAHLİYE EDİLMELİ
Sarsıntı sonrası gaz, duman yahut kıvılcım üzere tehlike belirtileri varsa, bina süratle ve dikkatli biçimde terk edilmelidir. Açık alanda inançlı bir noktaya geçilmelidir.
9: ACİL DURUM ÇANTASI
İlk yardım gereçleri, su, besin, fener, pil, battaniye, yedek giysi ve kimlik fotokopileri üzere temel gereksinimleri içeren bir acil durum çantası meskende, okulda yahut iş yerinde hazırda tutulmalıdır.
10: TATBİKATLARA HAZIRLIK SAĞLANMALI
Deprem şuuru kişisel değil toplumsal bir sorumluluktur. Aile bireyleriyle nizamlı tatbikatlar yapılmalı, konuttaki eşyaların sabitlenmesi ve kaçış planlarının oluşturulması sağlanmalıdır.
