En bulaşıcı hastalıklardan biri! Her yıl 10 milyondan fazla insan yakalanıyor
Bolu İzzet Baysal Eğitim ve Araştırma Hastanesi Göğüs Hastalıkları Anabilim Kolu Doç. Dr. Emine Afşin, Tüberküloz (TB) hastalığı hakkında değerli açıklamalarda bulundu. Her yıl 10 milyondan fazla insanın bu hastalığa yakalandığını tabir eden Doç. Dr. Emine Afşin, tüberkülozun insanların mevt nedenlerinin baş sıralarında olduğunu lisana getirdi.
“ENFEKSİYÖZ VE BULAŞICI BİR HASTALIKTIR”
Her yıl hastalanan insanların sayısının artığını söyleyen Doç. Dr. Emine Afşin, “Tüberküloz (TB) önlenebilir ve ekseriyetle tedavi edilebilir, enfeksiyöz ve bulaşıcı bir hastalıktır. 3 yıllık COVID-19 pandemisi akabinde TB 2023 yılında dünyada önde gelen bulaşıcı hastalıklardan vefat nedeni olma sıralamasına geri döndü. Her yıl 10 milyondan fazla insan TB hastalığına yakalanmaya devam ediyor. Bu sayı Dünya Sıhhat Örgütü bilgilerine nazaran 2021’den bu yana artmaktadır. Tüberküloz hastalığının genel belirtileri ve hangi organ tutulduysa ona ilişkin belirtileri görülür. Tüberküloz hastalarının genel yakınmaları; bilhassa akşama yanlışsız yükselen ateş, gece terlemesi, kilo kaybı, iştahsızlık ve halsizliktir. Akciğer tüberkülozunda ise iki-üç haftadan uzun süren öksürük, balgam çıkarma, değişken ölçülerde kan tükürme, göğüste ve sırtta ağrı, nefes darlığı ve ses kısıklığı görülmektedir. Hastalar bu şikayetleri önemsemez ve tabibe başvurmakta geç kalırsa hastalık ilerler ve daha fazla organa yayılır. Bu müddet zarfında hastalık da şahıstan bireye daha fazla bulaşmış olur” dedi.
“ODANIN GÜNEŞ GÖRMESI ORTAMDAKİ BASİLLERİ ÖLDÜRÜR”
Hastalığa karşı alınabilecek tedbirleri sıralayan Doç. Dr. Afşin, “Tüberkülozda bulaşma; hasta kişinin öksürme yahut hapşırması ile ortama saçılan mikropların öbür şahıslar tarafından solunması ile olmaktadır. Bu nedenle tüberkülozdan kuşku edildiği andan tedavinin 2-3. haftasına kadar bulaştırıcılığın çok yüksek olduğu bu devirde hastaların öksürürken ve hapşırırken ağzını mendille kapatması, maske kullanımı, kapalı ve kalabalık ortamlardan uzak durması çok kıymetlidir. Tedavi altındaki hastanın en azından balgam mikroskopisi negatif olana kadar başka bir odada tutulması kıymetlidir. Hastanın odasına girip çıkanlar da kesinlikle maske takmalıdır. Tüberküloz hastalarının bulunduğu ortamları havalandırmak, bu ortamlara pak hava sağlamak, havadaki bulaştırıcı partikülleri azaltarak, bulaşma ihtimalini azaltır. Odanın güneş görmesi ortamdaki basilleri öldürür. Tüberküloz hastalarının kullandığı mutfak materyallerini bardak, tabak, kaşık, çatal ve nevresim, havlu üzere mesken gereçleri için olağan paklık yapılması yeterlidir” sözlerini kullandı.
“DOĞRUDAN GÖZETİMLİ OLARAK UYGULANMASI GEREKMEKTEDİR”
Tedavi hakkında yapılacakları söyleyen Afşin, “En az 6 aylık tedavisi olan bu hastalıkta ilaçların nizamlı, aksatmadan ve verem savaş dispanseri tarafından direkt gözetimli olarak uygulanması gerekmektedir. Tüberküloz hastası ile teması olan şahısta enfeksiyon gelişimini ya da tüberküloz enfekte şahısta tüberküloz hastalığı gelişimini önlemek için gözetici tedavi gerekmektedir.
Toplumda tüberküloz basili ile enfekte olmuş herkese gözetici ilaç tedavisi verilmesi mümkün değildir; bu nedenle tüberküloz hastalığı gelişme riski yüksek olan kümelere (küçük çocuklar, bağışıklık sistemi baskılanmış hastalar vb) önerilmektedir. Ülkemizde esirgeyici tedavide ekseriyetle tek ilaç altı ay müddetle verilir. İlaçların sistemli kullanılması ve kâfi müddetin tamamlanması çok değerlidir. Ülkemizde çocuklara doğumdan 2 ay sonra yapılan BCG aşısı; tüberküloz basilinin kanla ve lenfatik sistemle yayılmasını mahzurlar. Böylelikle hayatı tehdit eden miliyer, menenjit tüberküloz üzere durumların ortaya çıkışını azaltır.
BCG aşısı, yan tesirleri az olan bir aşıdır. Aşıdan sonra görülen komplikasyonlar daha çok aşının dozu, aşılama yeri ve derinliği, aşılanan kişinin yaşı ve bağışıklık sisteminin durumuyla ilgilidir. Tüberkülozdan erken şüphelenilmesi ile erken teşhis koyulabilmesi, bulaştırıcılığa gerektiği kadar dikkat edilmesi ve tedavinin aksatmadan sistemli uygulanması ile amacımız; veremsiz Türkiye” diye konuştu.
