Hatay’da çekilen ‘Beton Sizin, Vatan Bizim’ belgeseline erişim engeli: Yönetmenden dayanışma çağrısı!
Kahramanmaraş merkezli 6 Şubat 2023 sarsıntılarını Hatay’da yaşayan şahitleri odağına alarak çekilen ‘Beton Sizin Vatan Bizim’ belgeselinin fragmanının yayınlandığı X hesabı mahkeme kararıyla Türkiye’de erişime engellendi.
Belgeselin yönetmeni Halil Yakut, belgeselde konuşmacı olanlar ve CHP Hatay Milletvekili Servet Mullaoğlu’nun iştirakiyle CHP Antakya İlçe Örgütü’nde basın açıklaması yaptı.
Yakut, erişim mahzurunu gerçeklerden korkma olarak kıymetlendirdi.
“ERCİYES DAĞI KADAR MOLOZUN ALTINDA KALDIK”
Halil Yakut, şöyle konuştu:
“Depremde tam 11 vilayette yıkım oldu. Türkiye’nin beşte biri yıkıldı. 14 milyon insan bu sarsıntılardan etkilendi. Ülkemizde 1,5 milyon kişi evsiz kaldı. 230 milyon ton enkazı yıktılar üzerimize. Ömürlerimizi enkaza çevirdiler. Erciyes Dağı kadar molozun altında kaldık. Belgeselin yapımcısı ve yönetmeni olarak ben de bir depremzedeyim, Hataylıyım. 6 Şubat 2023 sarsıntılarında annemin ve babamın yaşadığı konut yıkıldı. Annem ve babam enkaz altından çıktı. İki farklı ablamın yaşadığı iki başka konut yıkıldı. Periyodun Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum ‘AFAD dışında hiçbir uyuma müsaade vermeyeceğiz’ derken biz ailemle AFAD’ı göremedik. Ailemle birlikte günlerce aç, susuz, soğukta titreyerek sokakta kaldık. GSM operatörleri kesildiğinde yakınlarımızla, akrabalarımızla haberleşemedik. Cumhurbaşkanlığı Bağlantı Başkanlığı kararıyla toplumsal medyaya erişim manisi getirildiğinde enkaz altındaki akrabalarımızla, arkadaşlarımızla, komşularımızla haberleşemedik.”
“CENAZE HAKKI, MEZAR HAKKI YOK SAYILDI”
“Bize mezar olan binaları inşa edip, denetlemedikleri için, bizi beton-mezar binalarda yaşamaya mahkum ettikleri için Hatay’a günlerce yardımların gelmesi engellendiği için, bağlantı sınırları kesildiği için, toplumsal medyaya erişim manisi getirildiği için akrabalarımız, arkadaşlarımız enkaz altında can verdi. Halkımız hala enkaz altında can çekişirken devlet enkaz kaldırmaya başladı. Enkazlar kaldırılırken enkaz altında yaşayanlar da öldü. Cenazelerin beden bütünlüğü bozuldu. Halkımız toplu mezarlara, kepçelerle gömüldü. Cenaze hakkı, mezar hakkı yok sayıldı. Kendi geleneklerimize nazaran cenazelerimizi yapmamız, mezarlarımızı kazmamız, sevdiklerimizin mezarına bir avuç toprak atmamız engellendi. Halkımız, üzerinde ismi bile yazmayan, yalnızca numaralandırılmış tahtalarla toplu mezarlara gömüldü. Hatay’da aylarca su sorunu, beslenme sorunu yaşadık. Çadır, konteyner bulamadık. Tuvalet, banyo gereksinimlerimizi gideremedik. Hastane, okul, hiçbir şey bulamadık.”
“YAŞAM HAKKIMIZ İHLAL EDİLDİ”
“Halk bu problemleri yaşarken devlet ‘yağmacı” edebiyatı yaparak halka sokak ortasında azap yapmaya, azap imgelerini internette yayınlamaya başladı. Hatay’da jandarma tarafından kendi konutundan gözaltına alınan Ahmet Güreşçi karakolda azapla katledildi. Hatay Büyükşehir Belediyesi emekçisi akrabam Tahsin Nihadioğlu kendi konutunun önünde asker tarafından azap yapılarak polise teslim edildi, polis aracında da azap devam etti. Ben de birebir polisler tarafından kayıt dışı ve hukuksuz bir formda gözaltına alındım, azap gördüm. Devrin milletvekili Barış Atay’ın müdahalesiyle polisler tarafından “yanlışlık olmuş” denilerek özgür bırakıldık.
Akrabam Tahsin Nihadioğlu ile birlikte canlı yayında röportaj vererek işkenceciler hakkında kabahat duyurusunda bulunacağımızı söyledikten bir gün sonra Tahsin Nihadioğlu kuşkulu bir trafik kazasında can verdi. Azapçı asker ve polisler hakkında ‘kovuşturmaya yer yok’ kararı verildi. 6 Şubat 2023 sarsıntılarında ve sonrasında ömür hakkımız ihlal edildi. İnançlı bir yerde yaşama hakkımız ihlal edildi. Barınma hakkımız ihlal edildi. Beslenme, giyinme üzere en temel haklarımız ihlal edildi. Geleneklerimize nazaran cenaze yapma hakkımız, mezar hakkımız ihlal edildi. Tedavi hakkımız, haberleşme ve bağlantı hakkımız, eğitim hakkımız ihlal edildi.”
“BETONA GÖMÜLEN HALKIMIZIN HAFIZASINI YAŞATMAK İSTEDİK”
Bu sansür kararının sadece bir belgeseli değil halkı gaye aldığını belirten Yakut, şunları aktardı:
“Antakya haritadan silindi. Mahallelerimiz enkaza döndü, caddelerimiz ceset koktu. Biz bu belgesel halk için, halkla birlikte çektik. Beton mezarlara gömülen halkımızın hafızasını yaşatmak istedik. Belgeseli imal sürecinde önemli baskılarla karşılaştım. Belgesel takımı tekraren gözaltına alındı ben Kırşehir Yüksek Güvenlikli Hapishanesi’ne sürgün edildim. Burada 100 gün süresiz açlık grevi yaptıktan sonra tahliye edildim. Tüm bu baskılara karşın Aralık 2023’te tekrar çekimlerine devam ettiğim belgesel, 2 Şubat 2025’te Samandağ’da 100 kişinin iştirakiyle gerçekleştirilen gala gösterimiyle birinci kere izleyiciyle buluştu.
Takip eden süreçte Defne, Harbiye, Dörtyol üzere Hatay ilçelerinde ve İstanbul, Ankara, İzmir, Konya üzere kentlerde gösterimler yapıldı. Belgesel, Avrupa’nın çeşitli ülkelerinde de izleyiciyle buluşarak memleketler arası yankı uyandırdı. Belgesel 17 Mayıs 2025’te YouTube üzerinden yayınlandı. Tıpkı gün Ankara 10. Sulh Ceza Hakimliği tarafından alınan 2025/6216 D. İş No’lu kararla belgeselin fragmanı münasebet gösterilerek belgeselin tanıtımının yapıldığı X (Twitter) hesabı (@deprembelgeseli) Türkiye’den erişime engellendi. Bu karara itiraz ettik. ‘Beton Sizin Vatan Bizim’ belgeseline yönelik taarruz, depremzede halka yönelik akındır.”
Yakut, herkesi belgeseliyle dayanışmaya çağırdı.
