İspanya’da ev sahiplerinin korkulu rüyası: Okupa hareketi nedir?

Yurtdışında konut alma modasına uyan oyuncu Ezgi Mola, hayalini kurduğu meskeni Barcelona’nın tarihi El Born semtinde satın alarak yeni bir başlangıç yapmıştı. Fakat bu hayal, kısa müddette tatsız bir sürprizle yerini kabusa bıraktı. Pekala, İspanya’da konut sahiplerinin kaygılı düşü: Okupa hareketi nedir?

OKUPA HAREKETİ NEDİR?

1980’li yıllarda Madrid ve Barselona üzere büyük kentlerde başlayan bu hareket, ekonomik krizler ve konut kiralarının yükselmesiyle daha da yaygınlaştı. Hareketin temel ideolojisi, kullanılmayan ya da boş bırakılan konutların “toplumsal ihtiyaç” nedeniyle işgal edilerek yaşanabilir hale getirilmesi.

Okupa’lar ekseriyetle terk edilmiş binaları, yatırım için bekletilen boş daireleri yahut ikinci konutları amaç alıyor. Bu işgallerin ardında bazen yoksulluk ve evsizlik üzere nedenler yer alırken, kimi durumlarda organize hata yapılarının da işin içinde olduğu biliniyor.

İspanya’da son yıllarda giderek büyüyen bir toplumsal tartışma konusu haline gelen “Okupa Hareketi”, boş meskenleri müsaadesiz işgal eden şahısları tanımlayan bir kavram. “Okupa” sözü, İspanyolca “işgal etmek” manasına gelen ocupar fiilinden türetilmiş durumda. Bu şahıslar birçok vakit barınma hakkını savunan topluluklardan oluşsa da, yasal konut sahipleri açısından hayli önemli meselelere neden olabiliyor.

EV SAHİPLERİNİN KABUSU

İspanya’da mevcut yasalar gereği, bir kişi bir meskene müsaadesiz girmiş ve orada bir mühlet yaşamışsa, mesken sahibinin bu kişiyi çabucak tahliye ettirmesi kolay olmuyor. Tahliye süreci aylar, hatta yıllar sürebiliyor. Bu da birçok konut sahibinin boş konutunu kiraya vermeye ya da satmaya çekinmesine neden oluyor.

TARTIŞMALAR VE TÜREL ISLAHAT TALEPLERİ

Toplumda büyük bir tartışma yaratan Okupa hareketi, bir yandan toplumsal adalet ve barınma hakkı savunucuları tarafından desteklenirken, öteki yandan yasal mülkiyet hakkını ihlal ettiği gerekçesiyle sert tenkitlere maruz kalıyor. İspanyol hükümeti ise hem mülk sahiplerini koruyacak hem de barınma gereksinimine yanıt verecek yasal düzenlemeler için tahlil arayışında.