İstanbul’da 6.2 büyüklüğünden deprem: Uzmanlar ikiye ayrıldı
Öte yandan sarsıntı sonrası gözler uzun yıllardır İstanbul’da 7.0’den büyük sarsıntı olmayacağını ve olabilecek sarsıntının Silivri yakınlarında en fazla 6.5 büyüklüğünde olacağını savunan Prof. Dr. Şener Üşümezsoy’a çevrildi. Cumhuriyet’e konuşan Üşümezsoy, fikirlerinin geçerli olduğunu, bu yaşanan zelzelenin teorisini doğruladığını ve Marmara Denizi sarsıntılarının bittiğini belirtti.
Adalar’da kırılması beklenen fayın meyyit durumda olduğunu söyleyen Üşümezsoy, “Bu bahsettiğim alana ait en fazla 6.5 büyüklüğünde bir zelzele ya da 6.1-6.2 büyüklüğünde iki sarsıntı bekliyordum. Bu kademeden sonra 6.1-6.2 büyüklüğünde bir zelzele daha olabilir lakin ikiz sarsıntı diyebileceğimiz yakınlıkta bir sarsıntı beklemiyorum” açıklamasında bulundu.
Kahramanmaraş merkezli sarsıntılardan evvel kırılan faya ait ikazları yanlışsız çıkan zelzele araştırmacısı Batuhan Öğüt ise yaşanan zelzelenin bir bitiş değil, “kilidi açış” tesirinin olduğunu söyledi.
Kumburgaz Segmenti olarak belirtilen noktada yaşanan bu sarsıntının o segment için de ana sarsıntı olmadığını belirten Öğüt, “Kumburgaz ve Avcılar segmenti birebir anda çalışırsa 7,0-7,5 ortası bir zelzele üretebilir. Marmara sadece Marmara Denizi içindeki faylarca risk altında değil. Ayrıyeten Batı Karadeniz çukuru batısında bulunan ve Karadeniz’in depremselliği açısından en riskli bölge olan Shabla bölgesinde 544 yılında 7,5 büyüklüğünde bir zelzele üretmiş Batı Karadeniz Istıranca fayınca da risk altında” tabirlerini kullandı.
“TEMKİNLİ OLUNMALI”
“Bu fay düz hesap 1500 yıldır hiç kırılmadı ve büyük sarsıntı üretmedi, ortalama 750-1500 yılda bir sarsıntı üretmesi gereken bu fayın 1.500 yıldır sarsıntı üretmemesi büyük sarsıntının yaklaştığını göstermekte” diyen Öğüt, kelamlarına şöyle devam etti: “Bu zelzele, beklenen büyük İstanbul sarsıntısını daha da öne çekecek tesire sahip. Kahramanmaraş zelzeleleri öncesinde çok defa ikaz yapmış hatta kırılacak fayı söylemiş ve tam olarak nereden başlayıp nereye kadar kırılacağını da yazmıştım. Marmara bölgesi için de uyarıyorum, temkinli olunmalı.”
‘ÖNCE BU KAFA DEĞİŞMELİ’
AKUT Vakfı Başkanı Nasuh Mahruki ise her zelzeleden sonra güya daha evvel bu durumlar yaşanmamış üzere bir hal alındığına dikkat çekti. 1999 Gölcük Depremi’nden sonraki 25 yıllık vakit diliminde birçok şey yapılabilirdi. Bilakis 25 yıl o kadar berbata kullanıldı ki hiçbir şey yapılmasa bir daha az ziyanlı olurdu diyen Mahruki, “99 Sarsıntısı sonrası iktidar değişti. Gelen iktidar toplanma alanlarını ranta açmak başta olmak üzere büsbütün rant odaklı bir proje yürüttü. Afetlere ait tertip hafızası olan TSK’den yetkiyi alıp AFAD’a verdi. Nüfusunun azalması gereken İstanbul’un nüfusu iki katına çıktı. Bu durumun faturası da 6 Şubat’ta çok ağır oldu” dedi. Sırf İstanbul’un değil, Türkiye’nin bir zelzele ülkesi olduğunu ve herkesin yıkıcı bir zelzeleyle müsabaka ihtimalinin olduğuna dikkat çeken Mahruki, şunları söyledi:
“TSK MERKEZLİ MODELE DÖNÜLMELİ”
“Yurttaşların ve devletin alması gereken sorumluluklar var. Bir Japon vatandaşı sarsıntıya ne kadar hazırsa bir Türk vatandaşı da sarsıntıya o kadar hazır olmak zorunda. Yaşadığı, çalıştığı, çocuğunun okuduğu yerlerin sağlamlığını denetlemeli. Zelzele çantalarını hazır tutmaktan afet eğitimlerine kadar eksikler tamamlanmalı. En kıymetli kriter yapı stoğunun sağlamlığı. Kriz, zelzelelerde yapı stoğunun ayakta kalmaması ile başlıyor. İstanbul bu türlü bir risk ile karşı karşıyayken Kanal İstanbul yapmak isteyen baş yapısı değişmeli. Bunun için de evvel iktidar değişmeli. 6 Şubat’ta sınıfta kalan AFAD’ın İstanbul sarsıntısında de sınıfta kalacağı ortada. Zira sorunun kaynağı olan liyakatsiz yaklaşımı ve tertip yapısı değişmedi. TSK’nin yine merkezde olacağı modele geçilmeli. Zelzele sonrasında alanının uzmanları bir ortaya gelip ortak akıl ile hareket etmeli. Bu uyum doğrultusunda siyasi yetkililer toplumu daima bilgilendirmeli. Aksi halde de dedikodu düzeneği devreye giriyor.”
