Kız çocukları için büyük tehlike! Ölüm riski en yüksek psikolojik rahatsızlık en çok onları etkiliyor…
İstanbul Aydın Üniversitesi’nden Dr. Öğretim Üyesi Şule Arslan, anoreksiya nervozanın mevt riski en yüksek psikiyatrik hastalık olduğunu belirterek, hastalığın belirtileri, ilerleyişi ve tedavisi hakkında bilgi verdi. Süratli kilo verme eğiliminin anoreksiya nervozaya kadar götürebildiğini belirten Arslan, “Günümüzde estetik tasalar, toplumsal medya baskısı ve diyet kültürü üzere sebeplerle bireyler çok süratli bir halde kilo verme eğilimi göstermeye başladılar. Çok kısa müddette sonuç almak isteyen bireyler, çok düşük kalorili diyetler, öğün atlama, yanlış beslenme modelleri ya da çok yüksek yoğunluklu idman yapma üzere birtakım davranışlara yönlenebiliyorlar” dedi.
ADET DÖNGÜSÜNÜN DURMASINA VE KEMİK ERİMESİNE NEDEN OLUYOR
Hızlı kilo kaybı sonucu bedende kas kütlesi ve su kaybı meydana geldiğini belirten Dr. Şule Arslan, “Vücuttaki kas kütlesinin kaybı da beden işlevlerinin bozulmasına ve bazal metabolizma suratının azalmasına sebep oluyor. Çok düşük kalorili diyetler de bazal metabolik suratın azalmasına neden oluyor. Süratli kilo kaybı sırasında elektrolit kayıpları da meydana geliyor. Bilhassa potasyum, sodyum ve magnezyum kayıpları kalp debisinin bozulmasına, ritim bozukluklarına ve ani ölümlere yol açabiliyor. Bayanlarda çok düşük kalorili beslenme adet döngüsünün durmasına sebep olabiliyor. Bu durumda kemik mineral yoğunluğunun azalmasına, osteopeni ve osteoporoza (kemik erimesi) neden olabiliyor” diye konuştu.
İNTİHARA SEBEP OLABİLİYOR
Dr. Şule Arslan, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Anoreksiya nervoza aslında kişinin vücut algısının bozulması, çok düşük kalorili yemek yemeyle karakterize psikiyatrik bir hastalık. Fizikî belirtileri ortasında yorgunluk, organ hasarları, bayanlarda adet döngüsünün bozulması üzere durumlar kelam konusuyken, ruhsal olarak da depresyon, anksiyete hatta intihar yönelimleri görülebiliyor.”
AÇLIK NEDENİYLE ÇEKTİKLERİ AĞRIDAN MEMNUNLUK DUYUYORLAR
Anoreksiya nevroza hastalarının yemekle ilgili kimi takıntılı davranışlar geliştirme eğilimi gösterdiğini belirten Dr. Şule Arslan, şu tabirleri kullandı:
“Anoreksiya nervoza hastaları yemekle ilgili birtakım ritüeller geliştirebiliyorlar, yemek tanımlarına çok meraklı oluyorlar, beslenmeyle bağlantılı çok araştırma yapıyorlar ve diğerlerine çok lezzetli yemekler hazırlayabiliyorlar. Lakin kendileri bu yemekleri tüketmekten kaçınıyorlar. Genelde çok yavaş yemek yiyorlar ve sayarak çiğniyorlar. Hastalığın başlangıç evrelerinde meyve ve zerzevat üzere çok yüksek ölçüde su içeren, çok düşük kalorili besinleri tercih ediyorlar. Bir müddet sonra bedenlerinde meydana gelen açlık ağrılarından bile zevk aldıklarını tabir edebiliyorlar. Kendi sözlerine nazaran bu ağrılar, aslında vücutlarını denetim edebilmenin bir göstergesi olduğu için bu ağrılardan memnunluk duyuyorlar.”
VÜCUT KİTLE İNDEKSİ 17’NİN ALTINA DÜŞMEDEN MÜDAHALE EDİLMELİ
“Anoreksiya nervoza yalnızca bir yeme bozukluğu hastalığı değil, ömürle ilgili çok katmanlı bir psikiyatrik bozukluk. Bu sebepten ötürü multidisipliner bir yaklaşım gerekiyor” diyen Arslan, “Bir psikiyatrist, psikolog, diyetisyen ve dahiliye uzmanıyla birlikte müdahale edilmesi gerekiyor. Hastalığın başlangıç evresinde yani uzunluk kilo endeksinin 17 olduğu evrede yeme davranışını düzelterek ve sistemli kan testleri yaparak şahsa özel müdahalelerde bulunmamız gerekiyor. Fakat ilerleyen safhalarda hastaneye yatışı ve klinik takibi gerektirebilir” diye konuştu.
GEÇ KALINDIĞINDA ORGANLARDA KALICI HASARA NEDEN OLUYOR
Özellikle toplumsal medya ve akran zorbalığı nedeniyle süratli kilo verme isteminde bulunan ergenlik periyodundaki kız çocuklarında anoreksiya nervozanın daha sık görüldüğünü tabir eden Arslan, tüm bireylerin risk altında olduğunu da kelamlarına ekledi. Uzun vadeli açlığın kalp, böbrek, beyin üzere hayati organlarda geri dönüşü olmayan kimi hasarlara sebep olduğunu tabir eden Dr. Şule Arslan, “Bu sebepten dolayı hastalığı erken fark edip hakikat bir yaklaşımla tedavi etmek değerli. Zira anoreksiya nervoza, psikiyatrik hastalıklar ortasında mevt riski en yüksek olan hastalık. Kişinin bu durumu erkenden fark edip tedavi olmayı kabul etmesi ve gruba dahil olması gerekiyor. Maalesef yaşanılan en büyük zorluk da bu” diyerek kelamlarını tamamladı.
