Klorlu havuzlar diş minesini sessizce eritiyor!

Ağız, Diş ve Çene Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Birkan Taha Özkan, yaz aylarında artan havuz kullanımıyla birlikte klorlu suyun diş sıhhati üzerindeki olumsuz tesirlerine dikkat çekti. Özkan, bilhassa denetimsiz pH düzeylerine sahip havuzlarda yüzmenin, diş minesinde erozyona yol açarak hassasiyet, renk değişimi ve çürük riskini artırdığını belirtti.

HAVUZ SUYU DİŞ MİNESİNİ MİKRON MİKRON AŞINDIRIYOR

Özkan, son 5 yılda “havuz erozyonu” nedeniyle başvuran hasta sayısında 3 kat artış yaşandığını vurgularken, “Türkiye’deki havuzların %68’i inançlı pH aralığının dışında. Diş minesinin mikron seviyede erimesi gözlemleniyor” dedi. Sıhhat Bakanlığı’nın 2024 kontrol raporuna nazaran, 326 havuzdan 222’sinde pH kıymetleri 6.4’e kadar düşerek diş minesi için önemli risk oluşturan asidik bir ortam yaratıyor.

BİLİMSEL BİLGİLER ALARM VERİYOR

• Journal of Dental Research (2023): Olimpik yüzücülerin %74’ünde mine erozyonu görüldü.

• İstanbul Üniversitesi Klinik Bilgileri (2023): 15-25 yaş ortası faal yüzücülerde ortalama 0.43 mm mine kaybı saptandı. Bu, olağan bireylerin 4 katı kadar.

Prof. Dr. Özkan, “Parlayan diş, sağlıklı diş değildir. Mine katmanı inceldikçe altındaki sarı dentin görünür hale gelir. Bu, bazen kazara ‘beyazladı’ zannedilir lakin aslında mine kaybıdır” dedi. Bilhassa 12 yaş altı çocukların mine katmanı daha ince olduğu için erozyon riski çocuklarda iki kat daha fazladır.

TEK SEANS BİLE DİŞ KAYBINA NEDEN OLABİLİR

Havuz suyunun pH’ı 6.8’in altına düştüğünde, mineyi oluşturan hidroksiapatit kristalleri çözünmeye başlıyor. Özkan, yalnızca tek bir yüzme seansında bile 1–3 mikron mine kaybı yaşanabileceğini ve havuzdan çabucak sonra diş fırçalamanın büyük bir kusur olduğunu belirterek şu uyarıyı yaptı:

“Asitle yumuşamış mineyi fırçalamak, adeta zımpara tesiri yaratır. En az 30 dakika beklenmeli, akabinde florürlü ancak aşındırıcı olmayan bir macunla fırçalanmalıdır.”

DİŞ SIHHATİNİ TEHDİT EDEN 5 KRİTİK RİSK

1. KLOR KOKUSUNA ALDANMAYIN: Güçlü koku, klor değil kloramin birikimidir ve mineyi aşındırır.

2. TUZLU HAVUZLAR DAHA ZİYANLI: Elektrolizle açığa çıkan hidrojen peroksit, klordan daha güçlü aşındırıcıdır.

3. RENK DEĞİŞİMİ EROZYON GÖSTERGESİDİR: Beyaz leke değil, dentin yansımasıdır.

4. AĞIZ KORUYUCULAR DİKKATLİ SEÇİLMELİ: Uygun olmayanlar klorlu suyun ağızda kalmasına neden olur.

5. DİŞ MACUNU-KLOR ETKİLEŞİMİ: Birtakım unsurlar klorla birleşerek kimyasal aşındırıcı tepki başlatır.

KORUNMAK İÇİN ÖNERİLEN STRATEJİLER

• pH ÖLÇÜM AYGITI KULLANIN: pH 7.2’nin altındaysa yüzmeyin.

• KALSİYUM FOSFAT SPREYLERİ: Ağız içi asidik ortamı nötralize eder.

• HAFTADA 2 KERE FLORÜR JELİ: Mineyi güçlendirir, hassasiyeti azaltır.

• AYDA 1 BİYOFİLM PAKLIĞI: Asit tutulumunu azaltır.

• RİSKLİ DİŞLERİN KORUNMASI: Evvelce zayıflamış dişlere kollayıcı tedaviler uygulanmalı.

“YAZ AYLARI DİŞ TABİPLERİ İÇİN HAVUZ HASARI ONARMA SEZONU”

Prof. Dr. Özkan, diş minesi erozyonunun sessiz ilerlediğine dikkat çekerek şu tabirleri kullandı:

“Sıcak çayda sızlama, gece diş ağrısı varsa nedenini diğer yerde aramayın. Havuzlar pak görünse de suyun içindeki görünmeyen asitler dişlerinize ziyan veriyor olabilir. Farkındalık kural, zira muhafaza kolay lakin tesirli adımlarla mümkün.”