Sadece bir sporcu değil: Halk kahramanı Shavarsh Karapetyan
Ermeni asıllı Sovyet yüzücü Shavarsh Karapetyan, sırf dünya rekorlarıyla değil, hayatı değerine kurtardığı beşerlerle da tarihe geçti. Spor mesleğini gerisinde bırakıp iki büyük kurtarma operasyonunda vefatla yüzleşen Karapetyan, insanlık tarihinde eşi gibisi olmayan bir cüretin simgesi haline geldi.
BİR ATLETİN DOĞUŞU
1953 yılında Ermenistan’ın Kirovakan (bugünkü Vanadzor) kentinde dünyaya gelen Shavarsh Karapetyan, ailesiyle birlikte çocuk yaşta Yerevan’a taşındı. Burada yüzme sporuna başladı ve vakitle paletli yüzmede uzmanlaştı. Sovyetler Birliği’nin yetiştirdiği en başarılı atletlerden biri haline gelen Karapetyan, 17 dünya, 13 Avrupa ve 7 Sovyet şampiyonluğu kazandı. Ayrıyeten 11 defa dünya rekoru kırarak ismini yüzme tarihine altın harflerle yazdırdı.
KAHRAMANLIKLA TANIŞMA: 1974 OTOBÜS OLAYI
1974 yılında Ermenistan’da bir otobüs arızalanarak frenlerini kaybetti. Karapetyan, yolcu olarak bulunduğu bu otobüste panik yaşanırken direksiyona geçerek aracı denetim altına aldı ve uçuruma yuvarlanmasını önledi. Bu olay kamuoyuna fazla yansımadı lakin onun içgüdüsel cüretinin birinci örneğiydi.
TARİHE GEÇEN KURTARMA: 1976 YEREVAN GÖLÜ FACİASI
16 Eylül 1976’da Karapetyan, 21 kilometrelik idman koşusunun akabinde Yerevan Gölü kıyısında dinleniyordu. Tam o sırada, içinde 92 yolcu bulunan bir trolleybus baraj duvarını aşarak göle düştü. 10 metre derinlikteki buz üzere suya dalan Karapetyan, 30–40 defa suya girerek onlarca yolcuyu dışarı çıkardı. 20 yolcu sağ kurtarıldı, fakat tabipler Karapetyan’ın ciğerlerinde oluşan hasarın spor mesleğini sona erdirdiğini söyledi. O, bu kahramanlığı nedeniyle değil şampiyonluklarıyla tanınmak istediği için olay uzun müddet medyaya yansımadı.
YANAN BİNADAN İNSAN KURTARMA: 1985 OLAYI
Karapetyan, 1985 yılında bu defa Yerevan’daki bir konser salonundaki yangında insanların yardım çığlıklarını duydu. Olay yerine gelen itfaiye takımlarına takviye olarak binaya giren Karapetyan, yine birçok kişiyi kurtardı. Fakat bu olayda da ağır yaralandı ve uzun müddet tedavi gördü. Tüm bunlara karşın kamuoyunun ilgisinden uzak kalmayı tercih etti.
SPOR SONRASI HAYATI VE TOPLUMA KATKILARI
Aktif spor hayatını bıraktıktan sonra Moskova’ya taşındı ve burada “Second Breath” (İkinci Nefes) isminde bir ayakkabı firması kurdu. Spor sevgisini oğluna aktardı, onun da paletli yüzücü olmasını sağladı. Ayrıyeten genç atletlere dayanak olmak emeliyle kendi ismine bir vakıf kurdu. 2014 Soçi Kış Olimpiyatları’nda olimpiyat meşalesini taşıması, onun kamu nezdinde takdir edilen sessiz kahraman kimliğinin bir nişanesi oldu.
