Siyasetteki kutuplaştırıcı dil, toplum üzerinde yoğun kaygıya neden oluyor: ‘Baskı direnişi tetikler’

Seçilmiş İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) Başkanı ve CHP’nin cumhurbaşkanı adayı Ekrem İmamoğlu’nun tutuklanmasının ardından Türk Tabipleri Birliği (TTB), kutuplaştırıcı siyasetin, toplum sıhhatine ziyan verdiğini ve yurttaşın psikolojisi üzerinde olumsuz tesirleri olduğunu belirtti.

Cumhuriyet, bu süreçte toplumun nasıl etkilendiğini ve siyasalların toplum sıhhatini korumak için üstlerine düşen sorumlulukları Türkiye Psikiyatri Derneği Medya Kurulu Üyesi Prof. Dr. Burhanettin Kaya’yla konuştu.

Kaya, “Siyasi figürler tıpkı vakitte toplumun rol modelleridir. Onların ürettiği lisan onları izleyenler tarafından çarçabuk benimsenmekte, özdeşim kurulmakta ve kopya edilmektedir. Rastgele bir siyasetçinin bir telaffuz geliştirirken bütün topluma tarihi bir sorumluluğu olduğunu hatırlaması gerekir. Lisandaki şiddeti ortadan kaldırma sorumluluğunu öncelikle siyaset üretenler taşımalıdır” sözlerini kullandı.

İYİLEŞME LİSANDA BAŞLAR

Şiddetin kendini evvel lisanda ürettiğini belirten Kaya, “Dilin içindeki bütün kavramlar siyasal olarak yüklüdür ve bu yük hem lisanı sarf edeni hem alıcısını etkileme gücüne sahiptir. George Orwel’in 1984 romanında politik lisanla ilgili söyledikleri günümüzün gerçekliğini son derece âlâ özetler. Orwel, ‘Siyasi lisan, palavraları yanlışsız üzere göstermek ve cinayeti saygın kılmak için tasarlanmıştır’ diyor. Örseleyen, inciten, yaralayan lisan olunca, güzelleşmenin de olasılıkla lisandan başlaması gerektiğini vurguluyor” sözlerini kullandı.

Kutuplaştırıcı lisanın berbatlığı üretmede bir araç olduğunu belirten Kaya, “Ötekinin dışlanmasını, ayrımcılığı en çok lisandaki kutuplaştırıcılıkta görüyoruz. Yalnızca uçları gören ve bir ucun ötekini reddettiği, yok saydığı, dışladığı bir lisan. Kutuplaştıcı lisan berbatlığı üretmede aracı olur. Sevgiden nefret eden, kendini dünyanın ve tarihin sahibi gören, yıkıcı, kibirli bir ‘tek’liği üretir. Düşmanlaşmaya müsaade verir” dedi.

RİSKLERİ ORTAYA ÇIKARIR

Kaya, ayrımcı lisanın yurttaşta pek çok olumsuz tesire yol açabileceğini söyleyerek “Düşmanlaştırılan ayrımcılık yapılan, bu manada üretilen şiddeti yasal gören lisanın alıcısı, incinme, öfkelenme, yaralanma riski altındadır. Medyanın lisanında bu tip kutuplaştırıcı siyasete maruz kalan yurttaş çok çeşitli biçimlerde etkilenebilir. Yarattığı belirsizlik ağır bir korku ve telaş doğururken içeriğindeki haksızlık öfke üretir. Toplumun kendini söz edebileceği imkanlar, demokratik haklar elinden alınırsa bu ağır bir öfkeye yol açar. Şayet bu baskı, endişe devam ederse bunun içinde boyun eğme, dilsizleşme, sessizleşme riski ortaya çıkar. Her baskı ona karşı bir direnişi de tetikler” dedi.