Türk sinemasında derinlikli bir yolculuk: Yeşim Ustaoğlu filmleri
Türkiye’nin milletlerarası alanda en çok tanınan ve hürmet duyulan direktörlerinden biri olan Yeşim Ustaoğlu, güçlü kıssaları, insan ruhuna dokunan anlatımı ve toplumsal problemleri cesurca ele alış biçimiyle öne çıkıyor. Mesleği boyunca bilhassa bayan öyküleri, kimlik arayışları ve bireyin içsel seyahatleri üzerine ağırlaşan Ustaoğlu, sinemasını hem Türkiye’de hem de dünya şenliklerinde özel bir yere taşıdı. İşte Yeşim Ustaoğlu’nun iz bırakan sinemaları ve bu sinemaların taşıdığı sinemasal bedeller…
1. GÜNEŞE SEYAHAT (1999)
Sular yönetiminde çalışan Mehmet ve seyyar otomobilinde kaset satan Berzan, bir maç çıkışı yaşanan hengamede birbirlerine yardım ederler. Birisi Türkiye’nin batısında, başkası doğusunda doğmuş bu iki genç adamın hayallerini paylaşarak başlayan dostlukları, trajik bir seyahatin birinci adımı olur.
Kimlik, ötekilik ve aidiyet üzere temaları işleyen bu sinema; Berlin Sinema Festivali’nde Barış Mükafatı ve Mavi Melek Mükafatı üzere kıymetli ödüllere layık görülmüştür. Ustaoğlu’nun toplumsal problemlere olan hassaslığının en çarpıcı örneklerinden biridir.
2. BULUTLARI BEKLERKEN (2003)
Trabzon’da yaşayan yaşlı bir bayanın geçmişle yüzleşme hikayesini anlatan sinema, mübadele, asimilasyon ve yitirilmiş kimlikler üzere mevzuları ustalıkla işler. Sessiz ancak derin bir anlatımı vardır ve tarihî belleği irdeleyen yapısıyla öne çıkar.
3. PANDORA’NIN KUTUSU (2008)
Yaşlılık, aile bağları ve unutulmuşluk temalarını işleyen bu sinema, Alzheimer hastası bir annenin çocuklarıyla olan aralı alakası üzerinden ilerler. 2008 San Sebastian Sinema Festivali’nde En Düzgün Sinema ve En Yeterli Bayan Oyuncu mükafatlarını kazanmıştır.
4. ARAF (2012)
Gençlik, cinsellik, hayal kırıklığı ve sınıfsal sıkışmışlık üzerine ağırlaşan Araf, küçük bir kasabada büyüyen iki gencin varoluş sancılarını gözler önüne serer. Başrollerde Neslihan Atagül ve Barış Hacıhan yer alır. Sinema, görselliği ve atmosferiyle hayli dikkat caziptir.
5. TEREDDÜT (2016)
Psikiyatrist Şehnaz ve hastası Elmas’ın yollarının kesişmesiyle gelişen bu sinema, bayan olmanın bedelini, sessizliği ve dayanışmayı merkeze alır. Cannes’dan Adana Altın Koza’ya kadar birçok şenlikte büyük beğeni topladı. Toplumsal cinsiyet rollerine dair yürekli telaffuzlarıyla Ustaoğlu sinemasının tepe yapıtlarındandır.
